Ăn gì để bổ sung máu? Thiếu máu nên ăn gì – Bác sĩ tư vấn

Thiếu máu gây nên các hiện tượng cơ thể mỏi mệt, giảm khả năng lao động chân tay và trí óc, ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày. Vậy ăn gì bổ sung máu? Hãy tham khảo các món ăn bổ máu dưới đây để xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp và tốt cho sức khỏe nhé!

Ăn gì để bổ sung máu?

Các loại trứng, thịt đỏ, hải sản, hoa quả, rau xanh… chính là những thức ăn bổ máu có chứa hàm lượng chất sắt cao mà bạn nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày. 

Có thể bổ sung máu qua những thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày.

Thịt bò: Thịt bò là nguồn cung cấp sắt vô cùng phong phú, giúp cải thiện lượng Hemoglobin cho cơ thể. Phần nạc của thịt bò thường giàu sắt hơn phần chứa gân hoặc chứa mỡ. Trong 100g thịt bò nạc có thể cung cấp 3,1mg sắt tương đương 21% lượng sắt cần thiết.

Gan: Gan của các loài động vật như gà, lợn, bò đều chứa hàm lượng sắt cao. Trong 100g gan lợn cung cấp 12mg sắt, 100g gan gà cung cấp 10mg sắt và 100g gan bò cung cấp 6,5mg sắt. Tuy nhiên, để loại bỏ phần nào các chất độc có thể tồn tại trong gan, cần rửa thật sạch, bóp sạch máu đọng, nấu chín hẳn mới được ăn.

Trứng: Trứng có tất cả các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần như sắt, protein, canxi, phốt pho, vitamin và khoáng chất. Do đó, trứng là loại thực phẩm giúp hạn chế nguy cơ thiếu dinh dưỡng, bổ sung sắt, tăng cường lượng máu đi nuôi cơ thể. Một lòng đỏ trứng cung cấp 0,4mg sắt.

Hải sản: Cua, tôm, trai, hàu, sò, ngao, cá thu, cá hồi… được xếp vào danh sách các loại thực phẩm có ích trong điều trị thiếu máu bởi chúng chứa khá nhiều sắt. Trong 100g cua đồng có tới 4,7mg sắt; 100g cua biển có tới 3,8mg sắt; 100g tôm khô có tới 4,6mg sắt… Ngoài ra, các loại hải sản còn chứa nhiều vitamin B12, thiếu hụt loại vitamin này cũng khiến cho cơ thể mắc bệnh thiếu máu.

Bí ngô: Bí ngô không chỉ giàu hàm lượng sắt mà còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho máu như protein thực vật, carotene, vitamin, axit amin thiết yếu, canxi, kẽm, phốt pho… Đặc biệt, hạt bí ngô cũng chứa rất nhiều sắt. Trong 100g hạt bí ngô có chứa 15mg sắt. Bí ngô nên dùng thường xuyên cho người gầy yếu, xanh xao, mới ốm dậy…

Khoai tây: Khoai tây là một loại thực phẩm có tác dụng bổ sung chất sắt rất hữu hiệu cho cơ thể. Trong 100g khoai tây chứa tới 3,2mg sắt. Nên dùng khoai tây thường xuyên trong thực đơn với các món như: hấp, hầm, luộc… Hạn chế dùng khoai tây rán vì khoai tây rán là “thủ phạm” có hại cho sức khỏe do nó chứa nhiều chất béo bão hòa từ dầu.

Bông cải xanh: Bông cải xanh bên cạnh việc bổ sung chất xơ, vitamin A, vitamin C còn chứa rất nhiều sắt, giúp cải thiện chất lượng máu trong cơ thể. Trong 100g bông cải xanh chứa tới 2,7mg sắt. Ngoài bông cải xanh thì các loại rau có lá màu xanh đậm như cần tây, rau ngót, rau bí, rau cải xanh, cải xoong… đều là những thực phẩm giàu sắt cũng như vitamin cần thiết cho khả năng hấp thụ sắt.

Đỗ: Các loại đỗ như đỗ tương, đỗ đen, đỗ đỏ, đỗ xanh mang trong mình hàm lượng sắt dồi dào. Chúng cũng rất giàu molypden – một khoáng chất cần thiết cho việc hấp thụ sắt và phát huy chức năng enzym. Tuy nhiên, chúng cũng chứa chất axit phytic có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt. Để giảm tỷ lệ chất axit phytic nên ngâm đỗ vào trong nước ấm qua đêm trước khi chế biến.

Nho: Nho rất giàu sắt, phốt pho, canxi, các vitamin và axit amin. Đặc biệt, nho còn có tác dụng đào thải chất độc trong cơ thể. Nho giúp gan “quét đi” lượng độc tố có hại trong cơ thể, đồng thời có ích cho quá trình tái tạo máu.

Mía: Mía chứa những nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể như sắt, canxi, kẽm… trong đó hàm lượng sắt là cao nhất. Mía cũng chứa nhiều vitamin, protein, axit hữu cơ… những chất có lợi cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Do đó, mía không chỉ tốt cho máu mà còn kích thích ngon miệng, cung cấp cho cơ thể dinh dưỡng và nhiệt lượng cần thiết.

Gan và các loại nội tạng khác

Nội tạng động vật bao gồm gan, thận, não và tim chứa nhiều sắt. Một miếng gan bò nặng khoảng 100 gam có thể chứa đến 6,5 miligam sắt, chiếm 36% nhu cầu cơ thể. Nội tạng động vật cũng giàu protein, vitamin B và đồng, đặc biệt gan chứa nhiều vitamin A có tác dụng rất tối đối với mắt.

Sô cô la đen

Là một trong những thực phẩm cung cấp nhiều sắt nhất. Cứ mỗi 28 gam sô cô la đen cung cấp cho cơ thể 19% nhu cầu tương đương với khoảng 3,4 miligam sắt.

Sô cô la đen và bột ca cao có hoạt tính chống oxy hóa nhiều hơn so với bột và các loại nước ép từ quả việt quất. Ngoài ra, chúng cũng có khả năng làm giảm lượng cholesterol trong máu qua đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Phác đồ điều trị thiếu máu thiếu sắt

Nguyên tắc điều trị

Thiếu sắt ở giai đoạn đầu khi cơ thể chưa bị thiếu máu có thể bổ sung sắt bằng việc tăng cường các loại thực phẩm giàu sắt.

Bổ sung các chế phẩm sắt thông qua việc uống sắt dạng viên nén hay dung dịch lỏng như: Ferrous sulfate; ferrous gluconate; ferrous fumarate;

Khi uống sắt nên dùng thêm nước cam, nước chanh hoặc các loại vitamin C khác vì vitamin C giúp tăng khả năng hấp thụ sắt cho cơ thể.

Sắt nên được uống vào lúc đói hoặc uống trong bữa ăn với những người bị đau dạ dày

Người uống sắt có thể đi ngoài ra phân có màu đen hoặc bị táo bón.

Uống các chế phẩm bổ sung sắt liên tục và kéo dài. Ngay cả khi lượng sắt đã ổn định vẫn nên tiếp tục bổ sung sắt trong 3 tháng tiếp theo.

Bổ sung sắt bằng cách truyền tĩnh mạch đối với các trường hợp cơ thể không hấp thu được sắt qua đường uống hoặc bị thiếu máu thiếu sắt nặng, thiếu máu khi bị bệnh mãn tính hoặc viêm nhiễm.

+Iron sucrose; Iron dextran;

+Cách tính liều lượng thuốc bổ sung sắt dạng tiêm:

Tổng liều (mg) = P (kg) x (Hb đích (G/L) – Hb thực (G/L)) x 0,24 + 500 mg

+ P: trọng lượng cơ thể (kg);

+ Hb: nồng độ huyết sắc tố (G/L).

Các trường hợp thiếu máu cực nặng, cần bù thêm máu sẽ áp dụng phương pháp truyền máu trực tiếp.

Phối hợp điều trị nguyên nhân

Để điều trị hiệu quả tình trạng thiếu máu thiếu sắt cần tìm được nguyên nhân gây bệnh để có phương án kết hợp điều trị, tránh tình trạng thiếu máu thiếu sắt tái phát.

Có 3 nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt gồm:

Thiếu máu thiếu sắt do tăng nhu cầu sắt ở phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt…

Thiếu máu thiếu sắt do cung cấp thiếu: chế độ ăn uống không hợp lý, không ăn đầy đủ các loại thực phẩm, người kiêng, người kén ăn, người già…

Thiếu máu thiếu sắt do hấp thụ sắt kém: người mắc các bệnh viêm dạ dày, viêm ruột, người sử dụng nhiều thức ăn làm giảm khả năng hấp thụ sắt như chè, cà phê…

Cách phòng tránh bệnh thiếu máu thiếu sắt

Có chế độ ăn uống hợp lý, cân bằng các thực phẩm hàng ngày để cung cấp đủ lượng sắt cho cơ thể. Nên ăn các loại thực phẩm có nhiều sắt như: các loại hạt, ngũ cốc, đậu phụ, lòng đỏ trứng, các loại thịt màu đỏ, các loại rau màu xanh đậm… Uống nhiều nước cam, nước chanh để tăng khả năng hấp thụ sắt.

Hạn chế các loại thực phẩm, đồ uống làm giảm khả năng hấp thụ sắt, đặc biệt là sau khi ăn. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng thêm ghế massage để cải thiện quá trình lưu thông máu. Sự tác động của ghế massage lên cơ thể và huyệt đạo sẽ giúp đả thông kinh mạch, giãn nở mạch máu và kích thích quá trình lưu thông máu hiệu quả. Vì vậy, trong quá trình cung cấp máu cho cơ thể bạn nên sử dụng thêm ghế massage từ 20-30 phút mỗi ngày để cơ thể được khỏe mạnh hơn.

Phụ nữ có thai nên bổ sung sắt trong suốt thai kỳ.

Nuôi con bằng sữa mẹ vì trong sữa mẹ chứa nhiều sắt dễ hấp thu. Trường hợp nuôi con bằng sữa bột cần chọn loại có chứa đủ sắt hoặc bổ sung thêm sắt cho trẻ.

Bạn không nên tự ý bổ sung sắt cho bé khi chưa biết chắc chắn cơ thể bé có thiếu hay không, tránh ảnh hưởng đến thận. Bạn nên đưa bé đến cơ sở y tế khám dinh dưỡng. Các bác sĩ cũng khuyến cáo, bé từ 4 tuổi nên được khám sức khỏe tổng quát định kỳ 1 năm/ lần để theo dõi sức khỏe, sự phát triển của bé tốt nhất.